Nieuwsbrief Huis voor Klokkenluiders

Op vrijdag 23 juni, International Whistleblower Day, organiseerde het Huis voor Klokkenluiders de eerste Veermanlezing. De lezing werd gehouden door Karen van Oudenhoven – Van Der Zee, directeur van het Sociaal en Cultureel Planbureau. Centraal stond daarbij de vraag wat de klokkenluider ons leert.

De bijeenkomst begon met een gesprek met Paul Veerman, zoon van klokkenluider Frits Veerman. Daarin vertelde hij wat de impact van zijn vaders melding was op het gezin waarin hij opgroeide. Frits Veerman deed eind jaren 70 melding van bedrijfsspionage en streed ruim 40 jaar voor erkenning.

De lezing zelf stond in het teken van de vraag wat de klokkenluider ons kan leren. Volgens Karen van Oudenhoven – Van Der Zee zijn klokkenluiders bij uitstek werknemers die trouw zijn aan waar zij in geloven. Ook durven zij autonoom tegen de gangbare opinies op te treden. Het is daarom nodig dat organisaties een cultuur creëren waarin het opkomen voor wat voelt als onrecht niet op gespannen voet staat met (een grote mate aan) loyaliteit.

De Veermanlezing werd bijgewoond door Minister Bruins Slot van BZK. Zij stond onder meer stil bij de nieuwe Wet bescherming klokkenluiders en hoe deze betere bescherming aan melders moet bieden. Een van de initiatieven daartoe is het zorgen voor aan aantal ondersteuningsmaatregelen waar melders gebruik van kunnen maken, waaronder financiële en psychosociale voorzieningen. De Veermanlezing werd bijgewoond door ruim honderd genodigden en is de eerste in een reeks van jaarlijkse bijeenkomsten die in het teken staan van een veilig meldklimaat en integriteit op de werkvloer.

Bekijk het programmaboekje met daarin de volledige tekst van de lezing.

Op vrijdag 16 juni heeft de minsterraad ingestemd met de herbenoeming van Peter van der Meij als bestuurslid Advies van het Huis voor Klokkenluiders. 

Van der Meij vervult deze functie sinds maart 2019 en maakt zich daarbij sterk voor het bieden van maatwerk aan melders van mogelijke misstanden. Zo kan het Huis met instemming van de melder bijvoorbeeld interveniëren door bij de werkgever informatie in te winnen over de gevolgde procedure, of de status van de melding te verduidelijken door bijvoorbeeld een gesprek tussen melder en werkgever te faciliteren.

Het Huis biedt daarnaast ook psychosociale ondersteuning en is in gesprek met het ministerie van BZK over financiële ondersteuningsmaatregelen. Na bekrachtiging per Koninklijk Besluit is de herbenoeming van Peter van der Meij als bestuurslid Advies officieel van kracht.

Op 15 en 16 juni vond de achtste bijeenkomst plaats van het European Network of Integrity Practitioners (ENIP). De bijeenkomst werd georganiseerd door het Poolse ENIP-lid en stond vooral in het teken van het uitwisselen van best practices

De bijeenkomst werd bijgewoond door vertegenwoordigers uit zeven Europese landen, waaronder medewerkers van het Huis voor Klokkenluiders. Onderwerp van gesprek was onder meer het meten van integriteitscultuur binnen organisaties en hoe de resultaten daarvan kunnen worden omgezet naar concrete verbeterpunten.

Het Huis voor Klokkenluiders organiseerde twee workshops. Eén stond in het teken van communiceren over integriteit en een ander ging over integriteit in beleidsontwikkeling. Recent onderzoek naar de succesfactoren van meldprocessen levert op dat met name zorgvuldige communicatie over de afhandeling van een misstandsmelding flink bijdraagt aan een goed verloop daarvan. Toch scoort het communiceren over integriteit binnen de organisatie relatief slecht in de IntegriteitsWijzer van het Huis.

ENIP-leden uit Oostenrijk en Slovenië deelden hun ervaringen met het stimuleren van ethisch besef onder de allerkleinsten. Door kinderen op kleuterscholen en lager scholen de eerste beginselen daarvan bij te brengen, hoopt men meer bewustwording en moreel besef te creëren binnen de Oostenrijkse en Sloveense samenleving.

In het kader van de campagne Veilig werk- en meldklimaat* vond op 6 juni jl. het eerste ‘diner pensant’ met werkgevers plaats. Ook het Huis voor Klokkenluiders was hierbij betrokken.

Hoe zorg je voor een cultuur waarin mensen zich durven uit te spreken? Hoe geef je medewerkers het vertrouwen dat signalen en meldingen van misstanden door de organisatie serieus genomen worden? Deze vragen stonden centraal tijdens de informele bijeenkomst op 6 juni, waarbij samen met werkgevers werd gesproken over het werken aan een open organisatiecultuur en een veilig meldklimaat.

Het diner werd bijgewoond door werkgevers uit de publieke en private sector, wetenschappers, de onderwijssector en het Huis voor klokkenluiders. Huis-bestuurslid Peter van der Meij vroeg hierbij aandacht voor het MKB. Volgens hem is dat een belangrijke sector om bij de campagne te betrekken, omdat ook zij en hun werknemers baat hebben bij het creëren van een open en veilig meldklimaat. Verder is stilgestaan bij de bijzondere rol van het beroeps-, het hoger- en het universitair onderwijs op dit vlak. Het opnemen van lessen over ethiek en integriteit in de onderwijscurricula draagt eraan bij dat studenten ethische of integriteitskwesties beter leren herkennen en dat zij weten hoe zij moeten handelen wanneer zij later met dit soort kwesties worden geconfronteerd.

Het diner pensant was de eerste in een reeks van bijeenkomsten die in het teken staan van het bevorderen van een veilig werk- en meldklimaat op de werkvloer.

*de campagne Veilig werk- en meldklimaat is een samenwerking tussen publieke en private werkgevers en wordt ondersteund en gefaciliteerd door de VNG, Bureau &Maes, Beeld en het ministerie van BZK.

Wat zijn je rechten en plichten als je een misstand op je werk wil melden? De nieuwe Wet bescherming klokkenluiders brengt een aantal verandering met zich mee. Omdat het Huis hier vaak vragen over krijgt heeft het voor melders een praktische infographic gemaakt.

Bekijk hier de infographic.

In deze nieuwsbrief delen we graag kennis en informatie over het melden van misstanden, integriteit op het werk en de activiteiten die het Huis daarvoor ontplooit. We staan daarbij open voor suggesties van u als nieuwsbrieflezer. Zijn er onderwerpen die volgens u (meer) aandacht verdienen? Laat het de redactie dan weten via: communicatie@huisvoorklokkenluiders.nl.