Het Huis voor Klokkenluiders vindt het belangrijk dat sporters die niet in een arbeidsrelatie hun sport beoefenen, situaties van ongewenst gedrag en andere integriteitsschendingen en misstanden kunnen aankaarten. Zij verkeren immers in een afhankelijkheidsrelatie ten opzichte van hun coach of trainer. Het Huis onderschrijft daarom het belang van het wetsvoorstel Integere Sport en heeft gebruik gemaakt van de internetconsultatie om te reageren op het conceptwetsvoorstel.
Het Huis is blij dat gehoor wordt gegeven aan de behoefte aan een instantie voor de sport waar meldingen kunnen worden gedaan, waar opvolging aan kan worden gegeven en die onderzocht kunnen worden. Het wetsvoorstel brengt structuur aan in de veelheid van meldpunten. Het is goed voor melders dat er straks één meldpunt is en melders niet meerdere keren hun verhaal hoeven te doen. ISN bepaalt vervolgens wie het gaat onderzoeken.
Daarnaast is het belangrijk dat ISN in zijn taken moet worden ondersteund door de mogelijkheid toezicht uit te oefenen en te handhaven met het opleggen van een sanctie. Hiervoor is het van belang dat de organisatie goed is geëquipeerd. Ten aanzien van de bevoegdheden ziet het wetsvoorstel er goed uit, immers ISN krijgt ook direct al deze handhavende taken en bevoegdheden.
Verbeterpunten
Het Huis ziet echter op verschillende vlakken nog verbeterpunten die belangrijk zijn om een dergelijke organisatie goed te laten functioneren:
- De rol die het ISN heeft ten aanzien van de melders ontbreekt in het voorstel. Er blijkt niet uit wat er met de melder gebeurt nadat een melding is gedaan. Zijn er termijnen waarbinnen terugkoppeling plaatsvindt, en is er een afdeling of iemand die de melder te woord kan blijven staan in het proces?
- Als er meerdere taken in de organisatie worden ingericht is het belangrijk dat hier ook duidelijke procedurele begrenzing in wordt aangebracht. Met name waar het gaat om advies geven en een melder bijstaan in relatie tot het doen van onafhankelijk onderzoek.
- Het wetsvoorstel besteedt geen aandacht aan preventie. De focus ligt nu op melden, onderzoeken en eventueel bestraffen. Maar hoe voorkom je dergelijke schendingen? Hoe zorg je voor een integere sportclub?
- Er is niets geregeld om benadeling van de melder te voorkomen. Als sporter ben je afhankelijk van de coach en trainer. Als je daarover een melding wilt doen is dat spannend omdat dit wellicht consequenties heeft. Een benadelingsverbod zal drempelverlagend werken om te melden.
- Het is niet duidelijk wat er allemaal onder de noemer ‘integriteitsschending’ wordt verstaan. Worden ook misstanden bedoeld, waarbij een maatschappelijk belang in het geding is?
- Het lijkt alsof de begrippen sociale veiligheid en ongewenst gedrag door elkaar worden gebruikt? Het zijn verschillende begrippen; het gebrek aan sociale veiligheid kan leiden tot ongewenst gedrag.
- Het is niet duidelijk waar belanghebbenden met een arbeidsrelatie (niet sporters) binnen de sportinstelling hun melding doen: bij ISN, bij het Huis of een andere bevoegde autoriteit zoals aangewezen in de Wbk?
- Het Huis vindt dat het voorstel, waarbij bij het ontbreken van een interne meldprocedure de belanghebbende zelf een verzoekschrift moet indienen bij de kantonrechter, onvoldoende effectieve rechtsbescherming biedt. Deze werkwijze legt een onevenredig zware last op de belanghebbende.
De volledige reactie, waaronder toelichting op deze aandachtspunten, zijn te lezen in deze brief.