De jaarlijkse Veermanlezing, georganiseerd door het Huis voor Klokkenluiders vond dit jaar plaats op vrijdag 20 juni in Den Haag en stond in het thema van ‘Intern Onderzoek’. Het Haagse theater Diligentia was het toneel waar de lezing werd gehouden.
De hoofdspreker, professor mr. Marjan Olfers, gaf een vlammend betoog over het onderwerp intern onderzoek. Met als startpunt het boek ‘Homo Ludens’ van Nederlands historicus Huizinga, die in de ‘spelende mens’ uiteenzet hoe er wordt omgegaan met valsspelers en spelbrekers. Een klokkenluider, betoogde zij, is in feite ook een spelbreker. Hoe gaan wij als maatschappij om met hen, die het spel ‘breken’? Die uit de school klappen en het spel voor de overtreders ‘verpesten’?
Beeld: © Chantal van den Berg / Huis voor Klokkenluiders
Na de lezing was er ruimte voor een gesprek met de zaal, waarna Olfers concludeerde dat je onderzoek niet alleen kunt doen. Je moet rekening houden met alle partijen, maar ook met diversiteit, zoals jong & oud of cultuurverschillen. Bespreek met collega’s hoe je een onderwerp benadert. We hebben allemaal vooroordelen. Het gaat erom hoe je hier mee om gaat. Met in het achterhoofd de vraag: hoe voorkom je dat het onderzoek voor extra schade zorgt?
Beeld: © Chantal van den Berg / Huis voor Klokkenluiders
Paneldisscussie
Een panel, samengesteld uit experts op verschillende vlakken binnen de integriteit, gingen in discussie over het hoofdthema ‘intern onderzoek’. Het onderwerp werd door de panelleden vanuit verschillende invalshoeken belicht. Het panel bestond uit: Colette Kock (arbeidsrechtadvocaat die melders bijstaat), Sanne van Ruitenbeek (arbeidsrechtadvocaat die beklaagden bijstaat), Martine Bouman (bestuurder Onderzoek bij het Huis voor Klokkenluiders) en Frank Peters (adviseur werkgevers op het gebied van reputatiemanagement).
Door de samenstelling van het panel, was er veel ruimte voor een goed inhoudelijk gesprek. Hoe en wanneer communiceer je met betrokkenen? Is het wel of geen goed idee om media in te schakelen wanneer je onderzoek doet? Hoe worden meldingen intern ontvangen? Volgens Peters worden negen van de tien meldingen niet serieus opgenomen door bestuurders of leidinggevenden. Voor melders is het juist heel belangrijk voor hun heling om gehoord te worden. Soms gebeurt dat pas op het moment dat een onderzoek is gestart. Waarom neemt een leidinggevende niet eerder contact op met de melder? Al is het maar met de vraag 'hoe gaat het met je?'. En hoeveel kansen krijg je uiteindelijk als melder, maar ook als beschuldigde om stukken in te mogen zien? Wanneer kies je voor onderzoek of is mediation (nog) mogelijk?
De Veermanlezing werd bijgewoond door vertegenwoordigers en bestuurders uit het bedrijfsleven, de overheid, brancheorganisaties, vakbonden, toezichthouders, inspecties, politiek, onderzoekbureaus en andere geïnteresseerden die zich professioneel bezighouden met ontwikkeling en implementatie van integriteitsvraagstukken op het werk.
Over Frits Veerman
De Veermanlezing is een jaarlijks terugkerende lezing die de naam draagt van Frits Veerman. Eind jaren 70 deed Veerman melding van zijn vermoeden van bedrijfsspionage bij het bedrijf waar hij werkte. Later bleek dat deze spionage leidde tot een internationaal atoomschandaal. Pas in juli 2020, ruim 40 jaar na deze melding, kreeg Frits Veerman erkenning. Dit gebeurde na onderzoek door het Huis voor Klokkenluiders. Het Huis oordeelde dat Veerman destijds was benadeeld vanwege zijn melding en ten onrechte is ontslagen. In 2021 overleed Frits Veerman.
Volgend jaar bestaat het Huis voor Klokkenluiders tien jaar en wordt de lezing onderdeel van een groter geheel in het teken van dit jubileumjaar.